Soms ontkom je niet aan moeilijke gesprekken met kids…. Zo was er afgelopen week helaas een vader van een jongen op school die overleed, en mochten wij dat de kids vertellen. Die ene aardige meneer op de fiets die altijd zwaaide… Nou die zal niet meer langsfietsen en zwaaien. Waarom? Tja… Hoe vertel je je kind nou over de dood en niet geheel onbelangrijk, hoe help je je kind om om te gaan met de dood. Ik vertel je hoe wij dat hier in ons huis aanpakken en wat we zelf fijn vinden om met de kinderen wel en niet te bespreken. Lees je mee? Misschien heb jij trouwens wel een goede aanvullende tip, laat het dan zeker weten in de reacties 😉

Wat is dood eigenlijk?

Wat doe je als je dood bent? Of hoelang ben je dood…. Dat zijn dingen die kinderen zich afvragen als ze jong zijn. Maar wat is dood dan. Ben je dan gewoon weg, of ben je heel lang op vakantie? Voor veel ouders is dit een lastig onderwerp omdat we het gewoonweg niet weten. Welk geloof of welke denkwijze je ook hebt, zeker weten doet niemand het. Na de dood houdt het in ieder geval voor nu op. Maar veel kinderen snappen niet dat dood ook betekent dat iemand niet meer terug komt. Ze zien iemand een lange tijd niet, maar dat gebeurd wel vaker. Misschien is hij wel op vakantie, of is hij verhuisd. Zelf ben ik van mening dat hoe jong kinderen ook zijn, dat ze mogen weten dat iemand niet terug komt. Ik vind dit persoonlijk dat je dan valse hoop geeft aan een kind, en de waarheid achterhoudt. Dit is geen leugentje om eigen bestwil, maar een kind op een dwaalspoor zetten. Ze zullen er toch op een gegeven moment achter komen, en dan? Dan heb je dat moeilijke moment alleen maar uitgesteld. Want die vragen zullen ook dan komen, en waarschijnlijk nog meer dan toen ze jong waren.

Wij hebben bijvoorbeeld al van heel jong af aan, een jaar of anderhalf schat ik, regelmatig de kids in contact laten komen met de dood. En dan bedoel ik natuurlijk niet dat we ze meenamen naar begrafenissen of crematies. Maar meer van, hey, daar ligt een dode vogel op de grond. Hoe zou dat gebeurd zijn. En wat doet ie nu? Waarom ziet hij er zo raar uit? Nee, hij gaat niet meer vliegen straks… Waarschijnlijk komt er een poesje dat hem gaat opeten want hij is toch al dood. Luchtige gesprekken om een (door volwassenen) zwaar beladen onderwerp, zodat het niet een soort ‘elephant in the room’ wordt.

Zo vraagt dochterlief regelmatig wanneer ik dood ga, en of opa en oma snel dood gaan of nog niet. Want ondertussen weten ze wel dat niet alleen maar oude mensen dood gaan, ook jonge mensen of zelfs kinderen.

Waarom ging hij dood?

In ons geval van afgelopen week was het een onverwachte dood, en niet iemand die oud of heel ziek was. Dat roept natuurlijk bij iedereen vragen op. Maar gelukkig kunnen we onze kids tevreden stellen met het feit dat mensen die soms ‘zomaar’ dood gaan, dat hun hart kapot is gegaan. En als je hart kapot is, dan doet de rest het ook niet meer. Daarom moet je blij zijn met elke dag die je leeft, en moet je goed opletten dat je goed en gezond blijft leven… Als een opa of oma bijvoorbeeld al een lange tijd ziek is, dan is het verstandig om af en toe ter sprake te brengen dat het soms ophoudt als iemand heel ziek is. Dan is het minder onverwachts en kun je er beter op inspelen.

En nu dan?

Als iemand dood is wordt hij gecremeerd of begraven. Kinderen willen (voor zover ik het heb meegemaakt) altijd weten wat er gebeurd met iemand die dood is. Zelf ben ik geen voorstander van kinderen meenemen naar begrafenissen, maar wij hebben dan ook nog nooit (sinds de kids ‘groot genoeg’ zijn) een uitvaart gehad van iemand die heel dicht bij ons stond. Maar als een opa of oma overlijd, is het soms goed om te kijken of jouw kind juist gebaat zou zijn bij het meemaken van de begrafenis. Voor sommige kids is dat juist een afsluiting van het hele gebeuren. Anders kun je overgaan op een andere vorm van rouw verwerking.

Rouwverwerking voor kinderen

Heb je een meisje dat van tekenen houdt, zoals onze dochter, dan zou een mooie tekening maken een goede oplossing zijn. Of het uittekenen van wat ze voelt, wat ze vind, of hoe ze denkt dat opa eruit ziet als hij dood is. Of waar hij heen gaat. Grotere kinderen kunnen een brief schrijven, of een lied, een gedicht of ook een tekening maken. Als ze erover willen praten, praat je mee. Willen ze liever alleen maar even uithuilen, dan laat je ze huilen. Het is trouwens niet erg als je kids jou zien huilen. Dat geeft ze het gevoel niet alleen te zijn, en dat het jou ook wel degelijk iets uitmaakt. Toon je emoties, en laat ruimte voor de emoties van je kind.

Wat zijn jouw tips bij het helpen van je kind na overlijden?

 

© Shutterstock